Soja voor de veeteelt
Het grootste deel van de sojateelt gaat naar veevoer. Meer dan 90 procent van de soja die we eten zit verborgen in vlees, eieren en zuivel. Doordat we steeds meer vlees eten is de sojaproductie de afgelopen 50 jaar vertienvoudigd.
De soja die in Nederland wordt gebruikt voor de veeteelt komt vooral uit Zuid-Amerika. De soja moet dus een eind worden vervoerd, door deze reisafstand belast soja het milieu meer dan bijvoorbeeld erwten of raapzaad. In Zuid-Afrika, waar de sojateelt bedoeld is voor vee, gaat dit vaak ten koste van het oerwoud of andere natuur. De ontbossing gaat daar daardoor erg snel. Niet-duurzaam geteelde soja zorgt voor ontbossing, verwoestijning en erosie.
Soja voor directe consumptie
De soja bestemd voor sojaproducten in de winkel zoals vleesvervangers, is meestal wel duurzaam geteeld. De producenten van sojaproducten kiezen voor soja uit Europa, voor biologische soja, niet-gemodificeerde soja of andere duurzaam gecertificeerde soja.
De milieu-impact van sojadrink is veel lager dan melk; twee-derde minder broeikasgassen, minder landgebruik en de helft minder watergebruik. Ditzelfde geldt voor vleesvervanger op basis van soja in vergelijking met bijvoorbeeld kip.
Groene soja
Er is zogenaamde ‘groene’ soja op de markt. Deze soja voldoet aan criteria van het Wereld Natuur Fonds en de Zwitserse supermarktketen COOP. De soja moet zo worden geteeld dat het erosie tegengaat en biodiversiteit behoudt. De soja mag niet afkomstig zijn van grond die na 1994 is ontbost, mag geen ecologische waardevolle gebieden aantasten en is niet genetisch gemodificeerd. Groene soja zit vaak al in sojaproducten.
Zelf kiezen voor duurzaam geteelde soja is helaas niet zo makkelijk. Op de verpakking in de winkel staan namelijk geen speciale logo’s of keurmerken voor duurzame soja. Wel kun je letten op het logo voor biologische landbouw: het groene blaadje. Biologisch geteelde soja is niet genetisch gemodificeerd (GMO) en er wordt geen gebruik gemaakt van synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Maar biologisch stelt geen eisen aan ontbossing. Er zijn wel initiatieven om de sojateelt duurzamer te maken. Round Table Responsible Soy (RTRS) en Pro Terra zijn daar twee voorbeelden van. Ongeveer 30 procent van de soja die in Nederland wordt verwerkt, is afkomstig van zo’n initiatief. Alleen staat dat (nog) niet op de verpakking.
Bronnen:
https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/soja.aspx
https://www.milieucentraal.nl/milieubewust-eten/tropische-producten/soja/
https://www.bothends.org/uploaded_files/document/Soy_Barometer2014_ENG.pdf
